ماشین پنبه پاک‌کن به انگلیسی: Cotton gin

ماشین پنبه پاک‌کن  به انگلیسی: Cotton gin




دستگاهی است که با سرعت و آسانی، الیاف پنبه را از دانه‌های پنبه جدا می‌کند. این فرایند به افزایش بهره‌وری و روند تجاری‌سازی پنبه کمک فراوانی نمود. الیاف جداسازی شده، در تولید لباس و سایر پوشاک مورد استفاده قرار می‌گیرند و دانه‌های پنبه نیز برای کاربردهای دیگری چون تهیه روغن پنبه‌ دانه، کنجاله پنبه ‌دانه و ... مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند.
قبل از اختراع  جین  دستگاه  پنبه پاک کنی دستی وجود داشت در جرقویه به آن چرخ می گفتند. این چرخ ها در حال حاضر عتیقه هستند و قیمت بالایی دارند . در نمایشگاه کارهای دستی که دو سه سال پیش در روستای تاریخی قارنه برگزارگردید، این چرخ ها به نمایش گذاشته شدند. 
دستگاه جین پنبه با نام اصلیcottan gin وارد ایران گردیده وپس از مدتی نام این دستگاه به فارسی ترجمه شده است، از آنجایی که مردم در آن زمان با زبان بیگانه آشنایی کمی داشتند. کم کم  (cottan gin)  یا همان جین پنبه به جیم پنبه تبدیل شده است .در حال حاضر اهالی آذرخواران جرقویه اصفهان به دستگاه جین پنبه ، به اختصارجیم می گویند.
به جرأت می توان گفت کمتر روستایی  در جرقویه وجود دارد که بیشتر از آذرخواران دستگاه جین پنبه داشته باشد.به احتمال زیاد مقام دوم در اختیار روستای محترم حسین آباد است.
از جمله کسانی که در گذشته یا درحال حاضر جین پنبه داشته یا دارند عبارتند از: مرحوم حاج اکبر حاج علی ، جناب حاج حسین خبازی ، جناب حاج رضا خبازی، جناب حاج احمد خبازی ، جناب حسین اسکندری، جناب تقی ضیایی ، جناب محمدعلی رجایی ، جناب محمدشریفی(حاج ابراهیم ملا رضا)، جناب حسن رجایی ،جناب ناصر نجفی، جناب حسن کریم پور، جناب آقا رضا پدر دوست عزیزمان آقای احمدرضا نجفی  ، جناب بهروز دهقانی، جناب غضنفر دهقانی، و بعضی از دیگر عزیزان که اسامی آن ها فعلا در ذهن بنده نیست همگی دستگاه جین پنبه داشته اند  یا دارند.
دستگاه های جین پنبه قدیمی همگی تقریبا شبیه به هم بودند.از یک طرف اپراتور  کولزه پاک نکرده را در جایگاه مخصوص می ریزد و از طرف دیگر پنبه بدون پنبه دانه  و از طرف دیگر شکسته های کولزه جدا می گردد. پس از آن اپراتور از پشت دستگاه پنبه ها را در گونی های بزگ ریخته و با جوال دوز(سوزن بزرگ) در گونی را می دوزند و احتمالا توزین کرده و وزن پنبه  را بر روی گونی می نویسند، وبا نیسان یا وانت از انواع  دیگر  ودر بعضی مواقع با خاور برای فروش عرضه می کنند.
در حال حاضر به نظر می رسد جناب احمد خبازی دستگاه جین پنبه پیشرفته تری نسبت به جین های قدیمی دارند .این دستگاه پنبه را به صورت نوارنقاله به قسمت پاک کردن پنبه می برد و درمدت زمان کمی مقدارزیادی پنبه را پاک می کند.
معمولا پنبه های تمیز یا وش را برای فروش به اصفهان می برند.کارگاه های مصرف پنبه در اصفهان در اطراف سبزه میدان یا میدان امام علی  قرار دارند . به عنوان مثال خیابان هارونیه و کوچه یخچال مکان هایی هستند که پنبه پاک  شده از جین داران را می خرند.
درگذشته نه چندان دور کولوزه یا با املای صحیح تر کلوزه (غوزه پنبه) مورد مصرف این جین ها از رودشت و جرقویه از جمله خود آذرخواران  تهیه می شد. کشاورزان محترم روستا در صحرا آبخارون و صحرا دیچی پنبه خوبی را می کاشتند . .معمولا دو  نوع پنبه در این صحرا ها کاشته می شد. پنبه بومی یا ایرانی که از نظر سفتی و مرغوبیت  بهتر از انواع دیگر بود .نوع دیگری از پنبه که کاشته می شد ، نژاد اصلاح شده پنبه آمریکایی بود که در ایران به پنبه فلسطینی مشهور بود. این پنبه ها زمانی که وارد ایران شده است احتمالا با نام خارجی آن یعنی Palestine  با تلفظ پالستاین  وارد شده و مردم نا م آن را با همان تلفظ خارجی به کار برده اند.در آذرخواران به آن پنبه پَلِستانی palestani می گویند.خصوصیت این پنبه این است که نسبت به پنبه های بومی مقدار بیشتری وش دارد و پنبه یا وش آن راحت تر از کول زوو لی(چوبی که پنبه در آن قرار دارد) خارج می شود.
در حال حاضر پنبه مورد نیاز جین داران آذرخواران از نیشابور تهیه می شود.

از آنجایی که اقتصاد مردم آذرخواران ارتباط نزدیکی با جین و پنبه دارد این مطلب انتخاب شده  و صرفا جهت ارائه در تلگرام جمع آوری گردیده  است

سيان جرقويه اصفهان...